Năm 2022 là năm thứ hai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX và Kế hoạch 05 năm 2021-2025; là năm tập trung triển khai các Nghị quyết, chính sách giai đoạn 2021-2025. Đây cũng là năm tình hình thế giới, trong nước có nhiều diễn biến phức tạp, xung đột Nga-Ukraine làm giá xăng dầu tăng cao kéo theo giá nguyên liệu, hàng hóa cơ bản tăng; Trong nước, áp lực lạm phát gia tăng; Trong tỉnh, sụt giảm về sản lượng một số sản phẩm công nghiệp chủ lực, diễn biến thất thường của thời tiết, khó khăn vướng mắc trong thực hiện một số dự án đầu tư… đã ảnh hưởng đến tình hình phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh, việc triển khai thực hiện nhiệm vụ của ngành Tư pháp cũng gặp những khó khăn nhất định, nhất là trong bối cảnh thiếu nguồn lực về con người và kinh phí hoạt động. Sau thời gian dài ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19, sau đó là những khó khăn, thách thức từ tình hình thế giới và trong nước, Sở Tư pháp đã nỗ lực đưa mọi hoạt động trở lại bình thường, mạnh dạn thực hiện nhiều nhiệm vụ khó khăn hơn với những mục tiêu mang tính định hướng lâu dài. Thời gian trầm lắng do dịch bệnh cũng là cơ hội để nhìn nhận, đánh giá một cách toàn diện về tổ chức và hoạt động của Ngành, từ đó đổi mới phương thức chỉ đạo, điều hành; chủ động, linh hoạt trong cách thức triển khai thực hiện các nhiệm vụ. Theo đó, trong năm 2022, các lĩnh vực công tác tư pháp đều đạt kết quả tốt, chất lượng các lĩnh vực công tác được nâng lên rõ rệt. 100% nhiệm vụ UBND tỉnh giao cho Sở Tư pháp trên hệ thống văn bản chỉ đạo đều được thực hiện đúng và trước hạn.

Cải cách thể chế - một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Ngành được quan tâm đẩy mạnh thực hiện, trong đó chú trọng việc tham gia hoàn thiện hệ thống thể chế, chính sách của tỉnh phục vụ cho quá trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội; nghiên cứu, xây dựng các giải pháp để từ nay đến năm 2025, tạo bước đột phá chiến lược về cải cách thể chế, xây dựng hệ thống văn bản QPPL của tỉnh đồng bộ, thống nhất, giải quyết những vấn đề phát sinh đang đặt ra trong thực tiễn. Năm 2022, Sở đã thẩm định 81 dự thảo văn bản QPPL, góp ý trên 250 dự thảo. Điểm nổi bật là Sở Tư pháp đã chủ động tham gia ngay từ đầu cùng với cơ quan chủ trì trong quá trình xây dựng dự thảo, thông qua việc góp ý bằng văn bản hay trao đổi nội dung qua nhiều hình thức khác. Để nâng cao hiệu quả công tác này, bên cạnh thường xuyên ban hành các văn bản đôn đốc, hướng dẫn, Sở đã tổ chức Tọa đàm về nâng cao chất lượng công tác xây dựng và ban hành văn bản QPPL với sự tham gia của đại diện các Sở, ban, ngành, Phòng Tư pháp và cán bộ chủ chốt Sở Tư pháp.

Tọa đàm trao đổi một số nội dung về nâng cao chất lượng công tác 

xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật

Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật được xác định là khâu đầu tiên của quá trình thực thi pháp luật, góp phần xây dựng và hình thành nên văn hóa pháp lý của công dân, cho nên, thời gian qua, ngành Tư pháp đã thực hiện tốt chức năng làm “cầu nối” giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân, đưa pháp luật đi sâu vào thực tiễn đời sống xã hội bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng, kết hợp giữa hình thức tuyên truyền pháp luật truyền thống và các hình thức mới gắn với đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin. Nội dung PBGDPL gắn với thực tiễn cuộc sống và yêu cầu quản lý nhà nước, quản lý xã hội trong từng giai đoạn, phù hợp với đặc trưng từng địa bàn, đối tượng cụ thể, chú trọng tuyên truyền các văn bản pháp luật mới, các vấn đề mang tính thời sự, thiết yếu, được xã hội quan tâm hoặc cần định hướng dư luận, các lĩnh vực trọng tâm trong kế hoạch chỉ đạo điều hành phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh, các nội dung liên quan mật thiết đến đời sống Nhân dân. Đáng chú ý, đã tham mưu UBND tỉnh tổng kết 10 năm thực hiện Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật và hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2022 nghiêm túc, hiệu quả. Trong đó, đã tổ chức thành công Cuộc thi trực tuyến “Tìm hiểu pháp luật về xử lý vi phạm hành chính” trên địa bàn toàn tỉnh, thu hút 45.947 người tham gia với 70.228 lượt thi. Tổ chức 16 cuộc tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật và kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên và hòa giải viên ở cơ sở.

Lễ phát động Cuộc thi trực tuyến

“Tìm hiểu pháp luật về xử lý vi phạm hành chính”

Công tác quản lý xử lý vi phạm hành chính (XLVPHC) và theo dõi thi hành pháp luật tiếp tục được quan tâm thực hiện với nhiều hoạt động nổi bật. Trong đó, đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Quy chế phối hợp trong công tác XLVPHC và theo dõi thi hành pháp luật; tổ chức Hội nghị trực tuyến tập huấn pháp luật về XLVPHC tại điểm cầu tỉnh và 13 điểm cầu cấp huyện với sự tham gia của 1.598 đại biểu. Vai trò của ngành trong việc tham mưu UBND tỉnh quản lý nhà nước về XLVPHC được thể hiện ngày càng rõ nét. Theo đó, đã tham mưu UBND tỉnh ban hành văn bản chỉ đạo khắc phục tồn tại trong thực hiện thủ tục xử phạt vi phạm hành chính; thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành công tác XLVPHC tại 03 đơn vị cấp tỉnh, 04 đơn vị cấp huyện và 08 đơn vị cấp xã; Thực hiện kiểm tra 10 hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính theo chỉ đạo của UBND tỉnh.

Hội nghị trực tuyến tập huấn pháp luật về xử lý vi phạm hành chính

Trước yêu cầu ngày càng cao về thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác hộ tịch, nuôi con nuôi, chứng thực, lý lịch tư pháp,... trên địa bàn tỉnh. Sở đã thường xuyên theo dõi, bám sát việc thực hiện pháp luật hộ tịch, chứng thực, nuôi con nuôi ở địa phương, tập trung giải đáp, hướng dẫn những vấn đề cơ sở thường xảy ra sai sót. Công tác số hóa Sổ hộ tịch được Sở Tư pháp chỉ đạo triển khai đồng bộ, toàn diện, theo đó, hiện nay toàn tỉnh đã hoàn thành số hóa Sổ hộ tịch giai đoạn 3, giai đoạn 4 sớm hơn 02 năm so với tiến độ đề ra. Thực hiện Đề án 06 của Thủ tướng Chính phủ, Sở Tư pháp đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan hoàn thành kết nối dịch vụ công thiết yếu trong lĩnh vực lý lịch tư pháp, hộ tịch (đăng ký khai sinh, đăng ký kết hôn, đăng ký khai tử) trên Cổng dịch vụ công của tỉnh, Cổng dịch vụ công quốc gia; tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định công bố danh mục và quy trình tiếp nhận, giải quyết thủ tục đăng ký khai sinh, đăng ký kết hôn, đăng ký khai tử trực tuyến một phần; cấp Phiếu Lý lịch tư pháp trực tuyến toàn trình trên địa bàn tỉnh. Nội dung chứng thực điện tử bản sao từ bản chính nhằm phục vụ nhiệm vụ chuyển đổi số quốc gia thường xuyên được chỉ đạo, đôn đốc. Theo đó, đến nay, 100% các đơn vị cấp huyện, cấp xã trên địa bàn tỉnh đã thực hiện nội dung này, Hà Tĩnh đứng thứ 14 trên cả nước về số lượng chứng thực điện tử với 15,136 lượt. Công tác lý lịch tư pháp đạt kết quả tốt, trong năm, đã tiếp nhận, giải quyết trên 35.000 hồ sơ cấp Phiếu lý lịch tư pháp (100% hồ sơ được giải quyết đúng hạn).

Công tác trợ giúp pháp lý của Hà Tĩnh tiếp tục được Bộ Tư pháp, các cơ quan tố tụng trên địa bàn tỉnh ghi nhận, đánh giá cao. Trong năm, Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước đã tư vấn, hướng dẫn 160 vụ việc, tham gia tố tụng 277 vụ việc, 100% Trợ giúp viên đạt chỉ tiêu về vụ việc tham gia tố tụng của Bộ Tư pháp. Trong nhiều vụ án hình sự, các ý kiến tranh tụng và đề xuất của Trợ giúp viên pháp lý và Luật sư ký hợp đồng tham gia trợ giúp pháp lý được Tòa án chấp nhận xem xét giảm hình phạt tù, cho hưởng án treo, cải tạo không giam giữ; bảo vệ thành công quyền và lợi ích hợp pháp trong các vụ án dân sự, hôn nhân, gia đình, góp phần bảo đảm được tính khách quan trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử. Hoạt động truyền thông về trợ giúp pháp lý được đẩy mạnh, trong năm, Sở đã in ấn hơn 70.000 tài liệu pháp luật cấp phát cho người dân và đặt trong hộp tin tại các cơ quan tố tụng; tổ chức 115 cuộc truyền thông về trợ giúp pháp lý tại cơ sở, tạo thuận lợi cho người dân trong tiếp cận các hoạt động trợ giúp pháp lý.

Lễ ký kết kế hoạch liên tịch thực hiện chương trình phối hợp

về người thực hiện trợ giúp pháp lý trực tại TAND

          Bên cạnh nhiệm vụ chuyên môn, ngành Tư pháp tỉnh Hà Tĩnh tiếp tục tham gia sâu rộng vào giải quyết các vấn đề phát triển kinh tế-xã hội của địa phương như trong năm 2022. Lãnh đạo Sở và Lãnh đạo các Phòng chuyên môn thường xuyên được UBND tỉnh giao hoặc các ngành mời tham gia họp, nghiên cứu, cho ý kiến pháp lý đối với những vụ việc có tính chất phức tạp, tồn đọng, kéo dài, dư luận chú ý, quan tâm; những vấn đề chưa được pháp luật quy định cụ thể, có nhiều ý kiến trái chiều hoặc những vấn đề quan trọng mà UBND tỉnh thấy cần có ý kiến pháp lý của Sở Tư pháp. Chỉ riêng trong năm 2022, Sở Tư pháp đã tham gia nghiên cứu, cho ý kiến pháp lý đối với trên 100 vụ việc phát sinh trên địa bàn tỉnh,… Đây chủ yếu là các vụ việc phức tạp, kéo dài, có nhiều ý kiến trái chiều, thuộc các lĩnh vực: Đất đai, đầu tư, tài nguyên, khoáng sản, xử lý vi phạm hành chính… Ý kiến của Sở Tư pháp được UBND tỉnh, các cơ quan, đơn vị đánh giá cao, là căn cứ quan trọng để xác định hướng giải quyết các vụ việc. Ngoài ra, trong nhiều vụ việc Sở Tư pháp được mời tham gia ngay từ đầu nên đã hạn chế tối đa các tranh chấp phát sinh có thể xảy ra, giúp UBND các cấp giải quyết kịp thời, triệt để các vướng mắc pháp lý, góp phần ổn định tình hình, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội. Vai trò, vị thế của Ngành vì thế được khẳng định và nâng lên rõ rệt.

          Tin tưởng rằng, trong giai đoạn phát triển mới, toàn ngành Tư pháp Hà Tĩnh sẽ tiếp tục đoàn kết, kỷ cương, sáng tạo, hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao, khẳng định vai trò, tầm quan trọng của ngành đối với sự phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh nhà./.

           Lê Viết Hồng - Giám đốc Sở Tư pháp