Xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù để tạo đột phá trong xây dựng pháp luật

Ngày 13/3, Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo khoa học “Xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù để tạo đột phá trong xây dựng pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong Kỷ nguyên mới”. Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh chủ trì Hội thảo. Tham dự Hội thảo có TS Phan Chí Hiếu – Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam; TS Nguyễn Văn Hiển – nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu Lập pháp; GS.TS Võ Khánh Vinh – nguyên Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam; GS.TS Trần Ngọc Đường – nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cùng nhiều chuyên gia, nhà khoa học, đại diện lãnh đạo các bộ, ngành.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh nhấn mạnh, trong thời gian gần đây, Đảng, nhà nước rất quan tâm, chú trọng tới việc đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, thể hiện ở nhiều văn bản chỉ đạo khác nhau như: Thông báo số 108-TB/VPTW ngày 18/11/2024 về kết luận của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp; Kết luận 119-KL/TW ngày 20/01/2025 về định hướng đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật do Ban Chấp hành Trung ương ban hành…

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh phát biểu khai mạc Hội thảo.

Trên cơ sở đó, Bộ Tư pháp đã xây dựng Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) (sửa đổi) với nội dung mới, mang tính đột phá về quy trình xây dựng, ban hành VBQPPL. Ngày 19/02/2025, tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội đã thông qua Luật này theo quy trình tại một kỳ họp và theo trình tự, thủ tục rút gọn. Luật sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 4 năm 2025, thay thế Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2020). Thứ trưởng cho biết thêm, hiện Bộ Tư pháp đang xây dựng 3 Nghị định hướng dẫn để triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả, thống nhất Luật Ban hành VBQPPL (sửa đổi) trên toàn quốc.
Bên cạnh đó, ngày 06/3, Bộ Tư pháp đã phối hợp với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia "Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới". Hội thảo có sự tham dự của đồng chí Phan Đình Trạc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương, đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cùng nhiều chuyên gia, nhà khoa học, các nhà quản lý và hoạt động thực tiễn. Hội thảo đã nhận được nhiều ý kiến chuyên sâu, tâm huyết về cách thức đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật; đồng thời, Hội thảo cũng thống nhất đề xuất xây dựng một Nghị quyết của Bộ Chính trị về “Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”.
Đồng chí Trương Thế Côn, Tổng Biên tập Tạp chí Dân chủ và pháp luật.

Nhằm tiếp tục nghiên cứu, thảo luận, nhận diện được phạm vi, nội hàm cơ chế, chính sách đặc thù tạo đột phá, Bộ Tư pháp tiếp tục tổ chức Hội thảo “Xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù để tạo đột phá trong xây dựng pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong Kỷ nguyên mới”. Thứ trưởng mong muốn các chuyên gia, các nhà khoa học tham dự Hội thảo tập trung thảo luận, trao đổi, nhận diện các yếu tố trong chính sách phát luật làm cản trở đất nước phát triển, cơ chế chính sách đặc thù trong xây dựng chính sách pháp luật. Qua đó xác định những đột phá về: cách thức giao nhiệm vụ, đánh giá chất lượng, nghiệm thu sản phẩm trong công tác xây dựng chính sách xây dựng pháp luật; nâng cao chất lượng, hiệu quả trong mối quan hệ giữa Quốc hội với Chính phủ, giữa Hội đồng nhân dân (HĐND) với Ủy ban nhân dân (UBND) trong nhận diện về giải quyết những vấn đề chính sách lớn của quốc gia, của địa phương; nâng cao năng lực cơ quan, đơn vị, cán bộ làm công tác xây dựng chính sách pháp luật; thu hút, huy động được nguồn lực xã hội, nhất là đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học, các doanh nghiệp, doanh nhân; cơ chế tài chính, quy trình ngân sách thủ tục hành chính; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, công nghệ thông tin; kinh nghiệm quốc tế.
TS Phan Chí Hiếu – Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam.

TS Phan Chí Hiếu – Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam cho biết, thời gian gần đây, trong các văn kiện, báo cáo chính thức hoặc trên các diễn đàn, hội nghị, người ta thường hay nhắc đến tình trạng mâu thuẫn, chồng chéo giữa các quy định pháp luật. Nhiều ý kiến cho rằng, những mâu thuẫn, chồng chéo trong các quy định pháp luật đã gây khó khăn trong quá trình thực hiện, tạo “điểm nghẽn” cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội. Để khắc phục tình trạng này, theo đồng chí, cần tăng cường công tác kiểm tra, rà soát VBQPPL, đặc biệt khi quy trình xây dựng VBQPPL ngày càng đơn giản thì việc kiểm soát “sản phẩm” đầu ra phải càng chặt chẽ. Đồng chí cũng đề xuất Bộ Tư pháp báo cáo, tham mưu Chính phủ để thực hiện tổng rà soát hệ thống VBQPPL. Bên cạnh đó, cần nâng cao chất lượng xây dựng và thẩm tra các VBQPPL, khắc phục tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn trong hệ thống VBQPPL; chú trọng công tác tổ chức thi hành pháp luật, xác định rõ nguyên tắc áp dụng pháp luật; chuẩn hoá các thuật ngữ sử dụng trong VBQPPL.
PGS.TS. Dương Đăng Huệ, nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế, Bộ Tư pháp.

PGS.TS. Dương Đăng Huệ, nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp luật Dân sự - Kinh tế, Bộ Tư pháp cho biết, trong quá trình xây dựng pháp luật, nhất là những văn bản pháp luật điều chỉnh các vấn đề mới phát sinh trong xã hội, nhà lập pháp thường gặp phải những vấn đề mới chưa được làm rõ về mặt khái niệm cũng như nội dung. Vì vậy, một trong những vấn đề mà nhà lập pháp nước ta phải quan tâm giải quyết là nghiên cứu, làm rõ các vấn đề có tính chất học thuật để sử dụng một cách chính xác, giúp chuyển tải được đúng đắn ý chí của người soạn thảo VBQPPL. Một trong những biểu hiện rõ nét của công việc này là trong các đạo luật ở Việt Nam thường có điều dành để định nghĩa các khái niệm cơ bản, đặc thù, riêng có được sử dụng trong văn bản đó. Qua đó, đồng chí nhấn mạnh một trong những thước đo tính hoàn thiện của một hệ thống pháp luật của một quốc gia luôn được coi là mức độ chính xác, hoàn chỉnh của các khái niệm, phạm trù khoa học pháp lý được sử dụng trong các VBQPPL được ban hành ở quốc gia đó.
TS Hoàng Thị Thúy Hằng, Phó trưởng Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội đã nêu giải pháp tạo đột phá để nâng cao chất lượng, hiệu quả mối quan hệ giữa HĐND với UBND trong nhận diện và giải quyết những vấn đề, chính sách lớn của địa phương. Theo đồng chí, cần nâng cao chất lượng, hiệu quả trong nhận diện, phát hiện vấn đề quan trọng, lớn của thành phố, của HĐND; đổi mới phương thức phối hợp giữa HĐND và UBND; đẩy mạnh công khai, minh bạch trong hoạt động, tiếp nhận ý kiến của cử tri và nhân dân về các vấn đề bức xúc, dân sinh nói chung và các vấn đề, chính sách quan trọng của địa phương nói riêng; nâng cao tính chủ động, trách nhiệm trong việc thông tin, báo cáo, đề xuất các giải pháp xử lý tồn tại, vướng mắc phát sinh trong hoạt động quản lý nhà nước, quản lý xã hội ở địa phương; đẩy mạnh tính minh bạch trong điều hành, quản lý nhà nước.
Theo nguồn: https://moj.gov.vn/

 TIN TỨC LIÊN QUAN