Tại khoản 1 Điều 63 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012 được sửa đổi bổ sung năm 2020 quy định đối với vụ việc do cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự thụ lý, giải quyết, nhưng sau đó lại có quyết định không khởi tố vụ án hình sự thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự phải chuyển quyết định nêu trên kèm theo hồ sơ, tang vật, phương tiện của vụ vi phạm (nếu có) và văn bản đề nghị xử phạt vi phạm hành chính đến người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày quyết định có hiệu lực”. Tuy nhiên, tại Điều 21 Thông tư số 28/2020/TT-BCA ngày 26/3/2020 của Bộ trưởng Bộ Công an quy định trình tự, thủ tục tiếp nhận, phân loại, xử lý, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố của lực lượng Công an nhân dân hướng dẫn “Đối với vụ việc tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố do Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra của Công an nhân dân thụ lý, giải quyết, nhưng sau đó ra Quyết định không khởi tố vụ án hình sự, nếu hành vi đó có dấu hiệu vi phạm hành chính thì ngay sau khi nhận được văn bản của Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền đồng ý với Quyết định không khởi tố vụ án hình sự, cơ quan đã ra Quyết định không khởi tố vụ án hình sự phải phô tô hồ sơ, tài liệu để nộp lưu và chuyển hồ sơ, tài liệu (bản chính), tang vật, phương tiện (nếu có) của vụ vi phạm và đề nghị xử phạt vi phạm hành chính đến người có thẩm quyền xử phạt hành chính theo quy định tại Điều 63 Luật xử lý vi phạm hành chính (không cần lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính).”

          Tuy nhiên, tại Điều 158 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định người có quyền khởi tố vụ án ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự thông báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân đã tố giác, báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố biết rõ lý do; nếu xét thấy cần xử lý bằng biện pháp khác thì chuyển hồ sơ cho cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Cũng tại điều này quy định Quyết định không khởi tố vụ án hình sự và các tài liệu có liên quan phải gửi cho Viện kiểm sát cùng cấp hoặc Viện kiểm sát có thẩm quyền trong thời hạn 24 giờ kể từ khi ra quyết định mà không quy định phải có ý kiến của Viện Kiểm sát nhân dân mới có hiệu lực. Như vậy theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 thì Quyết định không khởi tố vụ án hình sự có hiệu lực kể từ khi ban hành. Do đó, tại Điều 21 Thông tư số 28/2020/TT-BCA quy định phải có văn bản của Viện Kiểm sát cùng cấp thì mới chuyển hồ sơ là mâu thuẫn với quy định của Luật Xử lý vi phạm hành chính. Trường hợp ý kiến của cơ quan Viện Kiểm sát được ban hành sau 03 ngày làm việc kể từ ngày có quyết định không khởi tố ban hành thì sẽ quá thời hạn quy định tại Điều 63 của Luật Xử lý vi phạm hành chính. Các quy định không thống nhất giữa các văn bản quy phạm pháp luật dẫn đến quá trình thi hành công vụ đã có nhiều lúng túng dẫn đến quá thời hạn chuyển hồ sơ đề nghị xử phạt.

Để lựa chọn việc áp dụng văn bản quy phạm pháp luật trong trường hợp có sự mâu thuẫn, chồng chéo thì tại khoản 2 Điều 156 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015 quy định “Trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn” do đó, trong trường hợp này phải áp dụng theo quy định tại Điều 63 Luật Xử lý vi phạm hành chính nhằm đảm bảo trong 03 ngày làm việc kể từ ngày có Quyết định không khởi tố vụ án hình sự thì hồ sơ phải được chuyển đến người có thẩm quyền xử phạt để xử lý đảm bảo đúng quy định của pháp luật./.

 Cẩm Thạch