Trong những năm gần đây, các tổ hòa giải được phát triển cả về số lượng lẫn chất lượng, hiện nay, toàn tỉnh có 2.144tổ hòa giải với 15.097 hoà giải viên.Trong 03 năm thi hành Luật Hòa giải ở cơ sở, các tổ hòa giải đãtham gia hoà giải 7.040 vụ việc, trong đó hoà giải thành 6.475 vụ việc, qua đó góp phần giải quyết những mâu thuẫn, tranh chấp nảy sinh từ cơ sở, giữ gìn đoàn kết tình làng nghĩa xóm gắn kết, hạn chế khiếu kiện vượt cấp, hạn chế nảy sinh nhiều vụ việc vi phạm pháp luật ở cộng đồng dân cư do không hiểu biết về phápluật.

MTTQ các cấp thường xuyên phối hợp với chính quyền quan tâm, tạo điều kiện về tài liệu, cơ chế và kinh phí để tổ hòa giải hoạt động, kịp thời động viên, khen thưởng đối các hòa giải viên. Trong các năm 2015 và 2016, MTTQ tỉnh đã phối hợp với Sở Tư pháp biên soạn và phát hành trên 2.000 cuốn sổ tay pháp luật về hòa giải ở cơ sở, đây chính là cuốn cẩm nang hỗ trợ tích cực cho đội ngũ hòa giải viên trong thực hiện nhiệm vụ hòa giải. Phối hợp tổ chức hội thi “Hòa giải viên giỏi”, đây là dịp để các hòa giải viên giao lưu, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm.

Bên cạnh những kết quả đạt đươc, hoạt động hòa giải ở cơ sở còn gặp một số khó khăn:  Một số hoà giải viên còn hạn chế về nghiệp vụ, kiến thức pháp luật; một số còn có tâm lý cho rằng việc hòa giải là “ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng” nên thiếu nhiệt tình trong việc hòa giải. Trong quá trình hòa giải, một số hòa giải viên còn ngại va chạm nên chưa kịp thời giải quyết các vụ việc phát sinh. Một số nơi, hoạt động hoà giải còn mang tính hình thức, chưa chú trọng chiều sâu.Một số vụ việc đã được hoà giải thành nhưng các bên không thực hiện hoặc tái mâu thuẫn, tranh chấp hoặc nộp đơn yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Kinh phí hoạt động của Tổ hòa giải còn khó khăn. Đội ngũ làm công tác quản lý nhà nước về hòa giải từ tỉnh đến cơ sở còn mỏng.

Để nâng cao chất lượng hòa giải ở cơ sở, trong thời gian tới MTTQ các cấp cần tăng cường phối hợp với ngành Tư pháp tham mưu cho cấp ủy, chính quyền và phối hợp với các ngành liên quan thực hiện tốt các nội dung sau:

Một là, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức của các cấp uỷ, chính quyền và cả hệ thống chính trị, các tầng lớp nhân dân đối với công tác hoà giải. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương đối với công tác hoà giải; tăng cường sự phối hợp của các cơ quan có liên quan trong chỉ đạo, hướng dẫn đối với công tác này.

Hai là, tăng cường vai trò của MTTQ các cấp, nhất là cấp cơ sở trong việc tổ chức lựa chọn, bầu hòa giải viên, phối hợp theo dõi, hướng dẫn, tạo điều kiện cho các tổ hòa giải hoạt động và tăng cường vai trò giám sát để các tổ hòa gải hoạt động thực sự có hiệu quả.

Ba là, MTTQ các cấp cần thường xuyên tăng cường phối hợp với chính quyền cùng  cấp và các ngành liên quan để củng cố, kiện toàn đội ngũ hòa giải viên, đẩy mạnh tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, nghiệp vụ phổ biến, giáo dục pháp luật, nghiệp vụ hòa giải, cung cấp tài liệu cho hòa giải viên; tăng cường theo dõi, kiểm tra việc củng cố, kiện toàn về tổ chức và hoạt động hòa giải.Luôn xác định rõ mục đích của hoà giải ở cơ sở là hướng dẫn, giúp đỡ, thuyết phục các bên tranh chấp đạt được thoả thuận, tự nguyện giải quyết với nhau, nhằm ngăn chặn tình trạng “cái sảy nảy cái ung” hay “việc bé xé ra to”. Vì vậy, cần xác định trách nhiệm của hòa giải viên trong hòa giải ở cơ sở là người “mở nút thắt” trong các vụ việc tranh chấp, đòi hỏi mỗi hòa giải viên tận tâm với công việc, trung thực, khách quan trong khi giải quyết các tranh chấp.

Bốn là, tiếp tục triển khaicác hình thức giao lưu để các hòa giải viên được thường xuyên giao lưu học hỏi kinh nghiệm, trong đó đặc biệt chú trọng đến việc tổ chức các cuộc thi, hội thi hòa giải viên giỏi./.

Bùi Nhân Sâm

                                                     Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh