Ngày 08/8/2016, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 32/2016/QĐ-TTg ban hành chính sách trợ giúp pháp lý cho người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số tại các huyện nghèo, xã nghèo, thôn, bản đặc biệt khó khăn giai đoạn 2016 - 2020 và hỗ trợ vụ việc tham gia tố tụng có tính chất phức tạp hoặc điển hình (viết tắt là Quyết định số 32). Tại Hà Tĩnh, sau 05 năm triển khai thực hiện, được sự quan tâm, chỉ đạo kịp thời của Bộ Tư pháp, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh; Lãnh đạo Sở Tư pháp; sự đồng tình phối hợp của các cấp, các ngành; sự nỗ lực của người làm công tác trợ giúp pháp lý, việc triển khai thực hiện Quyết định số 32 của Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, được người thuộc diện trợ giúp pháp lý, các cấp, các ngành đánh giá cao về tính hiệu quả, góp phần giải quyết những vướng mắc, giảm bớt khiếu kiện, khiếu nại của người dân, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

        Xác định chính sách trợ giúp pháp lý theo Quyết định số 32 là một trong những chính sách an sinh xã hội có ý nghĩa lớn, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số tại các huyện nghèo, xã nghèo, thôn, bản đặc biệt khó khăn. Ngay sau khi Quyết định số 32 có hiệu lực, Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước đã đẩy mạnh các hoạt động truyền thông về TGPL. Từ năm 2016 đến nay, đã tổ chức thực hiện thành công 291 đợt truyền thông về trợ giúp pháp lý tại cơ sở để giúp người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số tại các huyện nghèo, xã nghèo, thôn, bản đặc biệt khó khăn dễ dàng tiếp cận được chính sách trợ giúp pháp lý, chính sách an sinh xã hội, nắm rõ các quy định của pháp luật liên quan đến đời sống của mình một cách tốt nhất ... Biên tập, in ấn và cấp phát hơn 120.000 cuốn tài liệu pháp luật liên quan đến các lĩnh vực pháp luật thiết yếu cho người dân như: Luật Đất đai năm 2013 và xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; chế độ ưu đãi đối với người có công với cách mạng và thân nhân; pháp luật Hôn nhân và gia đình; tờ gấp giới thiệu về chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm TGPL và duy trì đường dây nóng để tiếp nhận thông tin về yêu cầu trợ giúp pháp lý của người dân. Xây dựng, rà soát các Hộp tin, Bảng thông tin TGPL tại các xã nghèo, thôn, bản khó khăn và tại trụ sở các cơ quan tiến hành tố tụng qua đó bổ sung đơn yêu cầu TGPL, tờ gấp pháp luật và tiến hành thay mới nếu đã cũ hoặc bị hư hỏng. Xây dựng chuyên mục phát thanh “Trợ giúp pháp lý với người dân” để giới thiệu về chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm TGPL, quyền và nghĩa vụ của người được trợ giúp pháp lý, người thực hiện trợ giúp pháp lý … Viết tin, bài, đăng tải hình ảnh về các sự kiện, hoạt động có tính thời sự, cấp thiết lên cổng thông tin điện tử của Bộ Tư pháp, Cục Trợ giúp pháp lý, Sở Tư pháp ...

        Về việc thực hiện vụ việc TGPL cho người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số tại các huyện nghèo, xã nghèo, thôn, bản đặc biệt khó khăn. Từ năm 2016 đến nay đã thực hiện tư vấn, hướng dẫn 2.123 vụ việc cho 2.123 người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số tại các huyện nghèo, xã nghèo, thôn, bản đặc biệt khó khăn, trong đó có 189 vụ việc dân sự; 51 vụ việc hình sự; 353 vụ việc hành chính; 1.530 vụ việc thuộc lĩnh vực pháp luật khác; thực hiện 767 vụ việc tham gia tố tụng có tính chất phức tạp hoặc điển hình cho 137 người thuộc diện hộ nghèo, 23 người dân tộc thiếu số, 87 người có công với cách mạng, 64 trẻ em, 456 người thuộc diện trợ giúp pháp lý khác, trong đó có 687 vụ việc thuộc lĩnh vực Hình sự, 74 vụ việc thuộc lĩnh vực Dân sự, 06 vụ việc thuộc lĩnh vực Hành chính; thực hiện trợ giúp pháp lý đại diện ngoài tố tụng 02 vụ việc liên quan đến lĩnh vực đất đai. Phần lớn các vụ việc được Trợ giúp viên pháp lý tư vấn, hướng dẫn kịp thời, chất lượng, hiệu quả, việc tư vấn pháp luật đã giúp cho người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số dễ dàng nắm bắt được các thông tin về pháp luật để từ đó họ có thể tự bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi có vướng mắc về pháp luật. Trợ giúp viên pháp lý và Luật sư ký hợp đồng thực hiện trợ giúp pháp lý khi tham gia tố tụng đều chấp hành đúng quy định của pháp luật; chất lượng vụ việc trợ giúp pháp lý không ngừng được cải thiện, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp pháp lý theo quy định của pháp luật.

Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh Hà Tĩnh thực hiện truyền thông và trợ giúp pháp lý cho người dân, người thuộc diện được trợ giúp pháp lý

        Nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng, nghiệp vụ trợ giúp pháp lý. Từ năm 2016 đến nay, Trung tâm đã tổ chức 10 lớp tập huấn thu hút hơn 765 học viên. Thông qua cuộc tập huấn, đã trang bị những kiến thức, kỹ năng khi tham gia tư vấn, hướng dẫn, tham gia tố tụng cho đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý, nhờ đó, số lượng và chất lượng tham gia tố tụng của các Trợ giúp viên pháp lý ngày càng tăng, 100% Trợ giúp viên pháp lý đạt chỉ tiêu thực hiện vụ việc tham gia tố tụng theo quy định của Bộ Tư pháp.

        Có thể thấy rằng, việc thực hiện chính sách trợ giúp pháp lý theo Quyết định số 32 là một chính sách đúng đắn, có ý nghĩa chính trị, kinh tế, xã hội và nhân văn sâu sắc, tạo được sự đồng thuận và nhất trí cao của cả hệ thống chính trị và phù hợp với nguyện vọng của Nhân dân. Mặc dù, trong quá trình thực hiện Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh còn gặp nhiều khó khăn về nhân lực cũng như cơ sở vật chất và kinh phí hoạt động ... nhưng bám sát các Kế hoạch, nhiệm vụ trọng tâm đề ra, hoạt động trợ giúp pháp lý theo Quyết định số 32 trong thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả giúp người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số tại các huyện nghèo, xã nghèo, thôn, bản đặc biệt khó khăn nâng cao trình độ hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật; giúp cơ quan tiến hành tố tụng và cơ quan hành chính Nhà nước giải quyết các vụ việc một cách chính xác, kịp thời, khách quan, công bằng, đúng pháp luật; góp phần thực hiện tốt chủ trương xóa đói, giảm nghèo, chính sách đền ơn đáp nghĩa, an sinh xã hội.

                                                                                                 - Nguyễn Anh -