Hiểu rõ tầm quan trọng của nghề Luật sư trong việc bảo vệ chế độ, bảo vệ quyền dân chủ của nhân dân trên cơ sở quy định của pháp luật. Vì vậy, ngay sau khi giành  được chính quyền , Bác Hồ đã ra sắc lệnh số 46 ngày 10/10/1945 thành lập tổ chức luật sư và ngày này trở thành ngày truyền thống của Luật sư Việt Nam.

  Đối với Hà Tĩnh, Đoàn Luật sư được thành lập theo quyết định 756/QĐ/UBND ngày 11/7/1992 của UBND tỉnh giữa lúc tỉnh Hà Tĩnh mới được tái lập với muôn vàn khó khăn, thiếu thốn. Nói là Đoàn Luật sư, nhưng thực chất chỉ có 4 Luật sư được tách ra từ Đoàn Luật sư Nghệ Tĩnh, trong đó có 01 Luật sư chuyên trách là cán bộ về hưu, còn lại 3 người là cán bộ công chức. Không có trụ sở làm việc, thiếu thốn cả cơ sở vật chất, phương tiện và tài liệu làm việc trước muôn vàn khó khăn thiếu thốn như vậy thì bắt đầu từ đâu, đó là điều khó nhất, đau đầu nhất cho Đoàn Luật sư. Được sự quan tâm của Liên đoàn Luật sư Việt Nam, các Ban của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, của Sở Tư pháp và học hỏi tham khảo thêm các tỉnh bạn. Đoàn Luật sư Hà Tĩnh xác định khâu quan trọng đầu tiên cần tập trung đó là xây dựng đội ngũ Luật sư cả về số lượng và chất lượng. Tuy vậy nhưng khi triển khai thực hiện thì hết sức khó khăn vì nghề Luật sư ở tỉnh ta lúc đó chưa sống được bằng nghề. Số luật sư trẻ đào tạo bài bản còn hạn chế, chủ yếu là cán bộ các cơ quan tố tụng về hưu đủ tiêu chuẩn tham gia, tình hình vẫn “ỳ à ỳ ạch” không vượt lên được.  Kể từ khi, Bộ Chính trị liên tiếp có các Nghị Quyết số08-NQ/TW ngày 02/01/2002; Nghị quyết số , Nghị Quyết số49-NQ/TW ngày 02/6/2005về cải cách tư pháp, năm 2012 thực hiện Đề án xây dựng đội ngũ Luật sư đến năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ, Hà Tĩnh cũng đã xây dựng và phê duyệt Đề án với mục tiêu đến năm 2020 Hà Tĩnh có 50 Luật sư và 30 Tổ chức hành nghề luật sư. Kèm theo đó là nhiều chính sách hổ trợ cho các Tổ chức hành nghề luật sư, các Luật sư.

Hội nghị triển khai công tác Luật sư năm 2018 (nguồn Báo Hà Tĩnh) 

Bên cạnh đó, Ban chấp hành Tỉnh ủy còn ban hành Nghị quyết số 10 về công tác nội chính như tiếp thêm sức mạnh để Ban chủ nhiệm Đoàn luật sư đẩy mạnh việc xây dựng đội ngũ Luật sư ngày càng lớn mạnh. Đến nay, Đoàn Luật sư Hà Tĩnh đã có 54 Luật sư với 15 Tổ chức hành nghề Luật sư và 14 người tập sự hành nghề Luật sư. Tổng số 54 luật sư của Đoàn có 28 Đảng viên, 8 người có trình độ chính trị cao cấp, 01 Tiến sĩ và 5 thạc sĩ. Trước đây Luật sư chủ yếu là cán bộ về hưu thì nay ngược lại, Luật sư trẻ được đào tạo chiếm đa số, một số Luật sư cao tuổi già yếu đã tự nguyện xin rút tên khỏi danh sách Luật sư. Hoạt động của Luật sư ngày càng đa dạng và có chất lượng cao hơn, tham gia hầu hết các loại án. Những năm gần đây, trung bình mỗi năm Đoàn luật sư Hà Tĩnh tham gia trên dưới 400 vụ việc các loại, trong đó có hàng trăm vụ án hình sự, dân sự, kinh tế, hành chính. Địa bàn hoạt động ngày càng rộng hầu khắp cả nước. Nhiều Tổ chức hành nghề có chi nhánh tại thành phố Hồ Chí Minh, Tây Nguyên… Có thể nói hoạt động hành nghề Luật sư của Đoàn luật sư Hà Tĩnh đã có bước phát triển mạnh về quy mô và chất lượng, cùng các cơ quan tố tụng làm sáng tỏ nhiều vấn đề gay cấn, phức tạp của các vụ án, đảm bảo công lý, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Có nhiều vụ án từ phát hiện của luật sư, các cơ quan tố tụng đã thay đổi quyết định của mình. Điển hình như vụ án ở huyện Kỳ Anh. Viện kiểm sát truy tố tội “vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông” nhưng Luật sư của Đoàn Luật sư tham gia với tư cách Luật sư cộng tác viên ký hợp đồng trợ giúp pháp lý và Trợ giúp viên của Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh tham gia tố tụng bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị hại đã đề nghị chuyển sang tội danh “giết người”. Sau quá trình xem xét, bổ sung hồ sơ vụ án, cuối cùng Tòa án đã xét xử và tuyên phạt 12 năm tù về tội “giết người” đối với bị cáo . Vị thế, hình ảnh của Đoàn luật sư, của Luật sư ngày càng được cộng đồng doanh nghiệp, nhân dân thừa nhận, được cấp ủy chính quyền đánh giá cao.

Đoàn Luật sư Hà Tĩnh chụp ảnh cùng đại diện Liên Đoàn Luật Sư Việt Nam 

Để có được kết quả bước đầu như ngày hôm nay, Ban chủ nhiệm Đoàn thường xuyên quan tâm đến công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, ý thức trách nhiệm, đạo đức của người Luật sư. Do tính chất hết sức đặc thù của nghề nên đòi hỏi Luật sư phải nắm vững pháp luật, kiên định quan điểm lập trường cách mạng, kiên quyết bảo vệ lẻ phải, bảo vệ công lý, góp phần xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Vì vậy, việc tổ chức học tập tấm gương tư tưởng, đạo đức phong cách Hồ Chí Minh, đạo đức hành nghề Luật sư và các văn bản khác của Đảng, Nhà nước và Liên Đoàn Luật sư là thường xuyên, trở thành kiến thức, ý thức của mỗi Luật sư. Coi Đoàn Luật sư là mái nhà chung cho các Luật sư để các Luật sư kết nối, chia sẻ, coi nhau như người trong một nhà trong thuận lợi cũng như khi gặp khó khăn. Chính vì vậy, hàng chục năm nay, Đoàn luật sư Hà Tĩnh không có Luật sư nào vi phạm phải xử lý kỷ luật, ngược lại hàng năm đã có nhiều tập thể cá nhân đạt được nhiều thành tích xuất sắc được Liên Đoàn luật sư Việt Nam và các cấp tặng nhiều bằng khen, giấy khen.

  Ngoài hoạt động hành nghề như tham gia tố tụng, tư vấn pháp luật và các dịch vụ pháp lý khác thì Đoàn luật sư đã tổ chức cho các Tổ chức hành nghề luật sư, các Luật sư tích cực tham gia vào các hoạt động phục vụ nhiệm vụ của Liên đoàn luật sư Việt Nam, của tỉnh: như phổ biến giáo dục pháp luật, trợ giúp pháp lý miễn phí, tham gia xây dựng chính sách pháp luật…

  Trong năm 2016 có 2 sự kiện: Đó là xảy ra sự cố biển của Formosa Hà Tĩnh và bầu cử đại biểu quốc hội vào hội đồng nhân dân các cấp. Tình hình ở Thị xã Kỳ Anh lúc đó hết sức phức tạp, một số Luật sư ở địa phương khác đến cấu kết với một phần tử xấu ở Thị xã Kỳ Anh làm cho tình hình càng phức tạp thêm. Theo đề nghị của Lãnh đạo tỉnh, Đoàn luật sư Hà Tĩnh đã thành lập đoàn công tác gồm 20 Luật sư là những người có nhiều kinh nghiệm và nhiệt tình vào trực tiếp Thị xã Kỳ Anh, mỗi phường bố trí 2 Luật sư. Nhiệm vụ là giải thích, hướng dẫn cho bà con hiểu được các quy định của pháp luật, các chính sách của Đảng, Nhà nước, của tỉnh và của Thị xã trong việc giải quyết hậu quả của sự cố biển. Sau khi Đoàn của Đoàn luật sư Hà Tĩnh vào làm việc được 1,5 ngày thì số Luật sư (gần 30 người) của các địa phương khác tự rút về Huế, sự tham gia, vào cuộc kịp thời của Đoàn Luật sư đã góp phần làm cho  tình hình an ninh chính trị ổn định trở lại và cuộc bầu cử đại biểu Quốc Hội và hội đồng nhân dân các cấp năm đó Thị xã Kỳ Anh là một trong những địa phương có tỷ lệ cử tri đi bầu cử cao nhất cả tỉnh.

  Theo chỉ đạo của Hội đồng bầu cử tỉnh, cần phải phổ biến sâu rộng luật bầu cử đại biểu Quốc Hội và hội đồng nhân dân các cấp để nhân dân nắm vững và thực hiện tốt. Là thành viên hội đồng phổ biến giáo dục pháp luật tỉnh, Chủ nhiệm Đoàn luật sư được đài phát thanh và truyền hình tỉnh đề nghị trả lời phỏng vấn toàn bộ nội dung luật bầu cử để đài phát trong chuyên mục “Chào ngày mới” liên tục suốt 2 tháng trước khi bầu cử.

  Là Tổ chức nghề nhiệp hoạt động ở lĩnh vực pháp luật, Đoàn Luật sư thấy  được ý nghĩa và giá trị to lớn của công tác giáo dục pháp luật. Nếu như mọi thành viên trong xã hội đều hiểu và làm đúng pháp luật thì đâu còn những vụ án đau lòng xảy ra do thiếu hiểu biết và thực hiện đúng pháp luật. Vì vậy, Đoàn luật sư Hà Tĩnh rất coi trọng công tác này, chủ động phối hợp với các cấp các ngành, tận dụng mọi điều kiện để triển khai, trong đó chủ động phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng nhất là báo Hà Tĩnh và đài phát thanh truyền hình tỉnh để trả lời, giải thích, hướng dẫn cho mọi người hiểu và thực hiện đúng quy định của pháp luật.

Trợ giúp pháp lý miễn phí cho người dân cũng là hoạt động thường xuyên của Đoàn luật sư Hà Tĩnh. Bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú, Đoàn Luật sư đã đưa pháp luật đến với người dân, giải thích, hướng dẫn những vướng mắc về pháp luật nhất là đất đai, giải phóng mặt bằng, chế độ chính sách cho bà con nhân dân. Hàng năm Đoàn luật sư tổ chức từ 2 - 3 cuộc trợ giúp pháp lý lưu động miễn phí về các xã vùng sâu, vùng xa, biên giới. Mỗi cuộc có từ 200 - 300 người tham gia, ngoài phổ biến giáo dục pháp luật thiết yếu cho bà con, Đoàn còn tổ chức tư vấn tại chỗ được 20-30 vụ việc, tổ chức tặng hàng ngàn đầu sách để bổ sung vào tủ sách pháp luật của xã và tặng hàng chục phần quà (mỗi suất 200.000đ) cho bà con nghèo gặp khó khăn.

Đoàn luât sư Hà Tĩnh cũng đã tích cực tham gia công tác xây dựng chính sách pháp luật của trung ương và của tỉnh. Bằng kiến thức và kinh nghiệm về hoạt động pháp luật, các Luật sư đã tham gia nhiều ý kiến có chất lượng góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật, đưa ra những chính sách sát đúng, hiệu quả. Hàng năm Đoàn Luật sư Hà Tĩnh đã tham gia góp ý xây dựng, sửa đổi, bổ sung hàng chục văn bản luật, quy phạm pháp luật của trung ương và của tỉnh.

  Ngoài ra, Đoàn Luật sư Hà Tĩnh còn tích cực tham gia các hoạt động do Liên đoàn luật sư Việt Nam, của tỉnh tổ chức như: ủng hộ quỹ người nghèo, quỹ phòng chống thiên tai, quỹ phòng chống Covid-19… với hàng chục triệu đồng.

   Từ buổi ban đầu đầy khó khăn thiếu thốn, đến nay Đoàn Luật sư Hà Tĩnh đã lớn mạnh. Vai trò, vị thế, hình ảnh của Đoàn Luật sư, của Luật sư ngày càng được khẳng định. Những năm gần đây Đoàn Luật sư Hà Tĩnh là tốp đầu của Liên đoàn Luật sư Việt Nam được Liên đoàn liên tục nhiều năm tặng bằng khen.

Trong thời gian tới, Đoàn Luật sư Hà Tĩnh tiếp tục phát huy truyền thống, quyết tâm hoàn thành tốt các nhiệm vụ, nâng cao năng lực của đội ngũ luật sư, giữ gìn uy tín, góp phần tích cực hơn nữa xây dựng pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân./.

Luật sư Phan Duy Phong

Chủ nhiệm Đoàn LS tỉnh Hà Tĩnh