Xác định rõ các trụ cột pháp luật trong kỷ nguyên mới
Theo báo cáo tình hình xây dựng dự thảo Chỉ thị của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, sau Phiên họp thứ nhất của Ban Soạn thảo, Tổ giúp việc soạn thảo Chỉ thị, Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý đã tổng hợp các ý kiến và phối hợp với các đơn vị có liên quan tiếp tục cập nhật, chỉnh lý nội dung Dự thảo Chỉ thị và các tài liệu kèm theo. Đồng thời tham mưu, trình Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Tư pháp ban hành Báo cáo gửi Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long và Thường trực Chính phủ về đề xuất điều chỉnh nhiệm vụ nghiên cứu xây dựng Chỉ thị của Bộ Chính trị thành Nghị quyết của Bộ Chính trị, hồ sơ Đề án dự thảo Chỉ thị và đã được Chính phủ thống nhất với đề xuất.
Đồng thời, Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Tư pháp đã ban hành Công văn số 09-CV/ĐU ngày 24/02/2025 gửi xin ý kiến góp ý của các Ban Đảng, Ban Thường vụ Đảng ủy các bộ, ngành và Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thành ủy trực thuộc Trung ương về: đề xuất với cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định việc điều chỉnh nhiệm vụ nghiên cứu xây dựng Chỉ thị của Bộ Chính trị thành Nghị quyết của Bộ Chính trị và nội dung Dự thảo Đề án cùng các tài liệu kèm theo và góp ý Dự thảo Chỉ thị và các tài liệu kèm theo. Đến ngày 19/3/2025, Bộ Tư pháp đã nhận được 05/06 Ban Đảng Trung ương, 15/20 Đảng ủy Bộ, ngành và 44/63 Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thành ủy trực thuộc Trung ương đã có văn bản góp ý
Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh chủ trì Phiên họp.
Ngoài ra, Bộ Tư pháp cũng phối hợp với Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo khoa học cấp quốc gia về “Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”. Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Tư pháp đã có Tờ trình số 02-TTr/ĐU gửi Thường trực Ban Bí thư đề xuất việc điều chỉnh nhiệm vụ nghiên cứu, xây dựng Chỉ thị của Bộ Chính trị về “đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới” thành nhiệm vụ “nghiên cứu, xây dựng Nghị quyết của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”.
Dự thảo Chỉ thị “Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong Kỷ nguyên mới” xác định 5 trọng tâm trong công tác đổi mới xây dựng và thi hành pháp luật gồm:
(i) Bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng trong công tác xây dựng pháp luật; tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tổ chức thi hành pháp luật.
(ii) Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật là “đột phá của đột phá” trong hoàn thiện thể chế phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; là nhiệm vụ trọng tâm của tiến trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo.
(iii) Xây dựng, hoàn thiện pháp luật phải đi sớm, đi trước, mở đường, nắm bắt mọi cơ hội, khơi thông mọi nguồn lực cho phát triển, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, chăm lo đời sống cho Nhân dân, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước.
(iv) Tăng cường kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, lợi ích nhóm, cục bộ; phát huy đầy đủ vai trò giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, tăng cường sự tham gia thực chất của Nhân dân, chuyên gia, nhà khoa học, đội ngũ luật gia, luật sư trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật.
(v) Đầu tư cho công tác xây dựng thể chế, chính sách, pháp luật là đầu tư cho phát triển. Nhà nước bảo đảm và ưu tiên nguồn lực để đầu tư cơ sở vật chất, hiện đại hóa hạ tầng kỹ thuật, trang thiết bị làm việc, đẩy mạnh chuyển đổi số và có chế độ, chính sách đặc thù cho công tác và cán bộ làm công tác pháp chế, xây dựng pháp luật.
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Các đại biểu phát biểu tại Phiên họp.
Phát biểu tại phiên họp, đại diện Bộ Công an đề nghị Ban soạn thảo chỉnh lý nội dung quan điểm chỉ đạo để thể hiện đầy đủ những tư tưởng của Bộ Chính trị và đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm; đồng thời đảm bảo sự thống nhất, nhất quán, mang tính định hướng để phát triển dự thảo chi tiết. Bên cạnh đó, Ban soạn thảo cần lập ra mục tiêu tổng quát, mục tiêu cụ thể gắn với giai đoạn đến năm 2030 và giai đoạn tầm nhìn đến năm 2045.
Đồng chí Nguyễn Quỳnh Liên, Trưởng Ban Dân chủ - Pháp luật, Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đề nghị cần xác định rõ những vấn đề chung của pháp luật cần giải quyết, xác định rõ các trụ cột pháp luật trong kỷ nguyên mới là gì, từ đó xây dựng định hướng phù hợp. Đồng thời dự thảo phải tháo gỡ các “điểm nghẽn” trong pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước cũng như giải quyết các vấn đề bức xúc trong thực tiễn. Qua đó, đồng chí đề nghị cần tăng cường ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo trong xây dựng và quản lý pháp luật; xây dựng kho dữ liệu pháp luật thống nhất, chính thống để làm cơ sở cho việc phân tích, đánh giá và hoạch định chính sách; thành lập bộ phận chuyên trách về soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật nhằm nâng cao chất lượng và tính thống nhất của hệ thống pháp luật…
Đảm bảo tính chủ động trong xây dựng pháp luật
Kết luận phiên họp, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh đề nghị chú trọng tính đồng bộ giữa các phần của dự thảo, xác định rõ các quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp. Đồng thời dự thảo Chỉ thị cần cô đọng, tránh trùng lặp, đảm bảo sự nhất quán. Những giải pháp đưa ra phải thể hiện được tinh thần đổi mới và tính đột phá trong việc tổ chức và thi hành pháp luật.
Theo Bộ trưởng, nội dung của dự thảo phải có những điểm nhấn xuyên suốt, như vấn đề con người, nguồn nhân lực, chuyển đổi số, đặc thù pháp luật quốc tế và biện pháp đảm bảo kinh phí. Về nhóm nội dung liên quan đến định hướng hoàn thiện pháp luật có thể tham khảo thêm Nghị quyết 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 của Bộ Chính trị về chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020.
Bộ trưởng cũng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cập nhật thêm các bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm trong thời gian gần đây, như: phát triển kinh tế tư nhân, phát huy tính Đảng trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam… cũng như kết luận của Tổng Bí thư tại buổi làm việc với Ban Cán sự Đảng Bộ Tư pháp; tham khảo thêm dự thảo mới nhất của Tiểu ban Kinh tế - Xã hội Đại hội XIV của Đảng.
Bộ trưởng cũng đề nghị nội dung dự thảo phải gắn chặt mục tiêu phát triển với yêu cầu của kỷ nguyên mới. Pháp luật trong giai đoạn này không chỉ là công cụ quản lý mà còn phải trở thành nền tảng vững chắc, động lực mạnh mẽ thúc đẩy sự phát triển. Việc xây dựng và thực thi pháp luật chính là "đột phá của đột phá" trong quá trình hoàn thiện thể chế. Nhưng quan trọng hơn, nó phải xuất phát từ thực tiễn, phản ánh đúng nhu cầu của đất nước, trở thành bệ phóng cho cải cách và phát triển.
Việc xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật trong giai đoạn tới phải có tư duy đổi mới, không thể tiếp cận theo cách cũ. Pháp luật phải trở thành nền tảng và động lực phát triển đất nước, gắn liền với yêu cầu thực tiễn và hội nhập quốc tế. Không thể đạt được phát triển bền vững nếu không có nền kinh tế mạnh, do đó, hệ thống pháp luật phải hỗ trợ tối đa cho tăng trưởng kinh tế.
Bên cạnh đó, cần tăng cường đầu tư vào nghiên cứu chính sách, đảm bảo tính chủ động trong xây dựng pháp luật, tránh tình trạng bị động hoặc thiếu cơ sở khoa học. Sự tham gia của các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và người dân cũng cần được đẩy mạnh để tăng tính phản biện và minh bạch.
Cùng với đó, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh đã gợi mở và cho ý kiến cụ thể về quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, các nhiệm vụ và giải pháp cụ thể để đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật trong kỷ nguyên mới.
Theo nguồn https://moj.gov.vn/