Từ ngày triển khai thực hiện Thông tư số 02/2022/TT-BTP đến nay, Trung tâm Phát triển quỹ đất và Kỹ thuật địa chính - Sở Tài nguyên và Môi trường, các cơ quan Thi hành án dân sự và UBND các huyện, thành phố, thị xã đã đăng tải 174 thông báo công khai lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản trên Cổng Thông tin điện tử của mình và Cổng Thông tin điện tử quốc gia về đấu giá tài sản. Tài sản đấu giá chủ yếu là quyền sử dụng đất và tài sản thi hành án. Hầu hết các đơn vị đều lựa chọn hình thức thành lập Tổ đánh giá và thực hiện việc đánh giá, chấm điểm các tiêu chí, thông báo kết quả lựa chọn theo quy định của Thông tư số 02/2022/TT-BTP và hướng dẫn của Bộ Tư pháp.

Qua hơn 01 năm triển khai thực hiện, Thông tư số 02/2022/TT-BTP với những quy định cụ thể, rõ ràng về nguyên tắc, tiêu chí, cách chấm điểm đã tạo cơ sở để lựa chọn tổ chức đấu giá công khai, khách quan, minh bạch; hạn chế tình trạng thông đồng giữa người có tài sản và tổ chức đấu giá tài sản; qua đó lựa chọn được tổ chức đấu giá tài sản có uy tín và kinh nghiệm, góp phần quan trọng trong việc bảo đảm chất lượng cuộc đấu giá. Tuy nhiên, quá trình thực hiện Thông tư còn có một số nội dung bất cập, vướng mắc như sau:

- Việc xác minh tính chính xác thông tin về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho việc đấu giá rất khó thực hiện, đặc biệt là đối với các tổ chức đấu giá tài sản ngoài địa bàn tỉnh.

- Đối với các tiêu chí: số lượng hợp đồng dịch vụ đấu giá cùng loại tài sản với tài sản dự kiến đưa ra đấu giá; tiêu chí mức chênh lệch trung bình giữa giá trúng đấu giá so với giá khởi điểm, Thông tư số 02/2022/TT-BTP quy định “Tổ chức đấu giá tài sản liệt kê tất cả các cuộc đấu giá tài sản đã thực hiện. Người có tài sản không yêu cầu nộp bản chính hoặc bản sao hợp đồng” nên thực tế có thể phát sinh trường hợp tổ chức đấu giá tài sản (nhất là tổ chức đấu giá ở tỉnh khác) kê khai không đúng để được chấm điểm cao hơn.

- Theo quy định tại Điều 72 Luật Xử lý vi phạm hành chính, lĩnh vực đấu giá tài sản không thuộc phạm vi phải công bố công khai trên phương tiện thông tin đại chúng việc xử phạt đối với cá nhân, tổ chức vi phạm. Mặt khác, doanh nghiệp đấu giá được hành nghề trong phạm vi cả nước, có thể bị xử phạt vi phạm hành chính ở nhiều tỉnh, thành phố khác nhau. Do đó, việc xác minh thông tin tổ chức đấu giá tài sản, đấu giá viên có bị xử lý vi phạm hành chính hoặc đấu giá viên có bị kết án hay không gặp khó khăn, mất nhiều thời gian, nhất là đối với các tổ chức đấu giá ngoài địa bàn tỉnh. Mặc dù Thông tư số 02/2022/TT-BTP đã quy định: “Tổ chức đấu giá tài sản (…) phải chịu hậu quả bất lợi do kê khai không đầy đủ, không chính xác thông tin”, tuy nhiên, cơ chế xác minh khó khăn lại là điều kiện thuận lợi để các tổ chức đấu giá tài sản cung cấp thông tin không trung thực, đầy đủ, chính xác trong hồ sơ đăng ký lựa chọn của mình.

- Việc áp dụng Thông tư số 02/2022/TT-BTP, đặc biệt là các tiêu chí số lượng hợp đồng dịch vụ đấu giá cùng loại tài sản với tài sản dự kiến đưa ra đấu giá; tiêu chí mức chênh lệch trung bình giữa giá trúng đấu giá so với giá khởi điểm; tiêu chí thời gian hoạt động với tổng số điểm khá cao (29 điểm) gây khó khăn cho quá trình hoạt động của các tổ chức đấu giá tài sản mới thành lập, mặc dù các tổ chức này có thể có nhiều ưu thế hơn về cơ sở vật chất, số lượng, chất lượng đấu giá viên và cách thức điều hành, hoạt động. Hạn chế này lại có tính kế thừa qua các năm, ảnh hưởng không nhỏ đến việc phát triển của các tổ chức đấu giá này.

- Thường xảy ra tình trạng lỗi kết nối mạng internet trên Cổng thông tin điện tử quốc gia về đấu giá tài sản. Do đó, người có tài sản, tổ chức đấu giá tài sản khi đăng thông báo lựa chọn tổ chức đấu giá, thông báo đấu giá tài sản, thông báo kết quả đấu giá không đăng được hoặc đăng chậm do tình trạng mạng xử lý không kịp thời.

Để tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục các hạn chế, khó khăn như đã nêu ở trên, cơ quan có thẩm quyền cần  xem xét hướng dẫn về cơ chế phối hợp cung cấp thông tin, việc xác minh thông tin trong hồ sơ tham gia lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản, đặc biệt là các tiêu chí về cơ sở vật chất phục vụ hoạt động đấu giá; tiêu chí về số lượng hợp đồng dịch vụ đấu giá và mức chênh lệch trung bình giữa giá trúng đấu giá so với giá khởi điểm; việc xác minh trường hợp bị xử phạt vi phạm hành chính, bị kết án; nghiên cứu việc áp dụng các tiêu chí đối với tổ chức đấu giá tài sản mới thành lập, tạo cơ chế cho sự phát triển của các tổ chức này. Đồng thời nâng cấp chất lượng đường truyền internet trên Cổng thông tin điện tử Quốc gia về đấu giá tài sản để các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thể sử dụng nhanh chóng, thuận tiện hơn./.

Hạnh Ngân