Những năm qua, kinh tế thị xã Kỳ Anh có chiều hướng phát triển; thu hút đầu tư được đẩy mạnh với các dự án trọng điểm có sức lan tỏa rộng; công nghiệp, xây dựng tiếp tục là đòn bẩy cho phát triển kinh tế; thương mại, dịch vụ, du lịch đã phục hồi, phát triển sau đại dịch COVID-19; công tác giải phóng mặt bằng, giải quyết các tồn đọng có nhiều chuyển biến tích cực; sự đồng thuận cao của Nhân dân trong xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh... Một trong những yếu tố quan trọng góp phần vào kết quả phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn đó là công tác tuyên truyền, PBGDPL. Việc đưa pháp luật vào thực tiễn cuộc sống luôn được ưu tiên trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền và toàn hệ thống chính trị trên địa bàn thị xã.

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, vẫn có những khó khăn, thách thức: chất lượng nguồn nhân lực, đội ngũ cán bộ còn thiếu; công tác giải phóng mặt bằng tồn đọng; đặc biệt sự cố môi trường biển ảnh hưởng trực tiếp đến địa bàn gây nhiều hệ lụy, tình hình vi phạm pháp luật, tệ nạn xã hội còn phổ biến, ANTT còn tiềm ẩn, phức tạp…; liên tiếp các đợt thiên tai, bão lụt, dịch bệnh Covid-19. Do đó, ảnh hưởng đến hoạt động tuyên truyền, phổ biến giáo dục, pháp luật của cấp ủy, chính quyền.

          Xác định Hội đồng phối hợp PBGDPL đóng vai trò quan trọng, là đầu mối phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị với các tổ chức, đoàn thể, đồng thời nhằm đẩy mạnh công tác PBGDPL trên địa bàn, Hội đồng PBGDPL thị xã Kỳ Anh ban đầu được thành lập với 23 thành viên. Qua từng giai đoạn Hội đồng PBGDPL thị xã được củng cố, kiện toàn và có quy chế hoạt động, nâng cao hiệu quả hoạt động theo hướng bảo đảm tính thiết thực, tránh hình thức, chủ động của các cơ quan thành viên; xác định rõ vị trí, phát huy vai trò của Hội đồng là tổ chức phối hợp chỉ đạo giữa các cơ quan, ban, ngành, các tổ chức về công tác PBGDPL trên địa bàn thị xã, phù hợp với yêu cầu chung cũng như tình hình, nhiệm vụ chính trị của địa phương trong từng thời kỳ. Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan thành viên Hội đồng, giữa các ban ngành, đoàn thể và chính quyền địa phương trong việc triển khai, tổ chức thực hiện công tác phổ biến giáo dục pháp luật.

Hiện nay, Hội đồng phối hợp PBGDPL thị xã được kiện toàn gồm 29 thành viên gồm đồng chí PCT UBND thị xã làm Chủ tịch Hội đồng, đồng chí Trưởng phòng Tư pháp làm PCT Hội đồng và ủy viên là lãnh đạo các phòng, ban, đơn vị đảm bảo phù hợp theo quy định tại Khoản 2 Điều 1 Quyết định số 21/2021/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định về thành phần và nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng phối hợp Phổ biến giáo dục pháp luật.

Hội đồng phối hợp PBGDPL thị xã đã bám sát định hướng hoạt động của Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh để tham mưu, tư vấn cho UBND, Chủ tịch UBND lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện có hiệu quả công tác PBGDPL; kịp thời ban hành văn bản chỉ đạo thực hiện công tác PBGDPL; hướng dẫn các cơ quan, đơn vị xác định những nội dung pháp luật trọng tâm cần phổ biến, gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh của thị xã; tham mưu cho UBND thị xã các giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế của công  tác PBGDPL. Trên cơ sở đó, 100% các cơ quan, đơn vị thị xã và UBND xã, phường đều ban hành và tổ chức thực hiện Kế hoạch công tác PBGDPL, hòa giải ở cơ sở; chuẩn tiếp cận pháp luật trên địa bàn.

Hội đồng PHPBGDPL luôn coi trọng việc đổi mới, đa dạng về nội dung, hình thức tuyên truyền cho phù hợp với từng đối tượng, địa bàn. Hình thức tuyên truyền PBGDPL không ngừng được đổi mới, ngày càng đa dạng, thiết thực, như tuyên truyền trực tiếp tại các hội nghị; cung cấp tài liệu phục vụ công tác tuyên truyền và tìm hiểu pháp luật cho cán bộ, Nhân dân; tuyên truyền cổ động trực quan qua pa nô, áp phích, poster, tranh cổ động, tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh và cổng thông tin điện tử, tuyên truyền trong các nhà trường.... Đặc biệt, trước sự phát triển của công nghệ 4.0, Hội đồng PHPBBGDPL đã chỉ đạo các ngành, thành viên đẩy mạnh tuyên tuyền phổ biến giáo dục pháp luật thông qua mạng xã hội như các trang fanpage của các cơ quan, tổ chức và các nhóm zalo trong từng nhóm đối tượng cụ thể đã phát huy hiệu quả tích cực.

Bên cạnh đó, Hội đồng PBGDPL cũng triển khai và phát động các cuộc thi cấp huyện, hưởng ứng các cuộc thi tìm hiểu pháp luật do Trung ương và tỉnh tổ chức tạo được sức lan tỏa trong việc tuyên truyền PBGDPL như: Cuộc thi “Tìm hiểu pháp luật trong lĩnh vực an toàn giao thông”, Cuộc thi “Tìm hiểu luật Biên giới Quốc gia” “Tìm hiểu Luật Phòng, chống bạo lực gia đình”, Cuộc thi trực tuyến “Thanh niên với pháp luật”, “Pháp luật với mọi người, “Tìm hiểu pháp luật trực tuyến”… Đặc biệt, cuộc thi viết “Tìm hiểu Hiến pháp Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” năm 2015 thu hút các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tham gia, với số lượng 20.000 bài dự thi đã đem lại hiệu quả tích cực trong việc nâng cao hiểu biết, ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ và Nhân dân trên địa bàn...

Cùng với đó, các hoạt động sinh hoạt “Ngày Pháp luật Việt Nam” được các cơ quan, đơn vị triển khai phù hợp, hiệu quả. Nhiều mô hình câu lạc bộ sinh hoạt pháp luật được thành lập như: “Phụ nữ với pháp luật”, “Nông dân với pháp luật”, CLB “phòng chống tệ nạn xã hội”… cũng là một kênh thông tin, tuyên truyền hiệu quả. Hiện nay, toàn địa bàn thị xã có đến 160 câu lạc bộ sinh hoạt. Qua đó cho thấy, từ việc tổ chức đa dạng hình thức phổ biến pháp luật đến cộng đồng và những thay đổi cách tiếp cận đã giúp Nhân dân tăng cường biện pháp nhận thức pháp luật, tạo thói quen quan tâm học tập, tìm hiểu pháp luật, đã tạo điều kiện thuận lợi đưa những chính sách của Nhà nước nhanh chóng đi vào cuộc sống. Tổ chức thành công Hội thi Hòa giải viên giỏi tại thị xã và thành lập đội thi tham gia Hội thi hòa giải viên giỏi tỉnh năm 2018. Đây chính là một trong những hoạt động thiết thực nhằm hưởng ứng ngày pháp luật nước Cộng hòa XHCN Việt Nam.

Kết quả trong 10 năm thực hiện Luật PBGDPL toàn thị xã đã tổ chức hơn 1.854 hội nghị, lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho hơn 184.212 lượt người trong đó có cán bộ, công chức, viên chức, doanh nghiệp, người lao động và Nhân dân, kể cả các đối tượng yếu thế, đối tượng đặc thù; 81 cuộc thi thu hút 336.79 lượt người tham gia.

Nội dung PBGDPL đã được chú trọng gắn với từng nhóm đối tượng, phù hợp với nhiệm vụ chính trị, kinh tế, xã hội ở địa phương và từng ngành để chuyển tải chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đi vào cuộc sống.

Hàng năm Hội đồng PBGDPL đã tổ chức Ngày Pháp luật Việt Nam với các chủ đề phù hợp, có điểm nhấn với nhiều hoạt động hưởng ứng hiệu quả, thiết thực, qua đó lan tỏa tinh thần thượng tôn pháp luật cho cán bộ, Nhân dân trên địa bàn. Hướng dẫn, tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương trong công tác PBGDPL; chú trọng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, nâng cao trách nhiệm của từng thành viên trong phối hợp triển khai thực hiện các nhiệm vụ. Trong những năm qua, Hội đồng phối hợp PBGDPL đã không ngừng triển khai mạnh mẽ công tác tuyên truyền và giáo dục pháp luật; huy động lực lượng của các đoàn thể chính trị, xã hội từ thị xã đến cơ sở trong xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh. Các hình thức tuyên truyền, phổ biến pháp luật được tổ chức đa dạng, phong phú, sinh động, đặc biệt tổ chức 61 cuộc PBGDPL cho các đối tượng đang chấp hành hình phạt và giáo dục tái hòa nhập cộng đồng. Xét xử lưu động 14 vụ án điểm về các hành vi buôn bán hàng cấm, cố ý gây thương tích, gây rối trật tự công cộng và vụ trộm cắp tài sản tại các xã, phường đã góp phần tuyên truyền, giáo dục, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho cán bộ, Nhân dân.

Là một địa bàn trọng điểm phía Nam của tỉnh tập trung cao cho công tác thu hút các dự án đầu tư, GPMB thực hiện các dự án, ngay từ đầu nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ thị xã lần thứ II , BTV Thị ủy Kỳ Anh đã ban hành Nghị quyết số 03-NQ/ThU ngày 30/3/2021 về “Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác bồi thường, hỗ trợ, TĐC, GPMB các dự án và xử lý tồn đọng, vướng mắc trên địa bàn thị xã giai đoạn 2021-2025 và những năm tiếp theo”. Theo đó, xác định vai trò của Hội đồng phổ biến giáo dục pháp luật thị xã đóng góp một phần quan trọng trong việc tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách về công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đến tận Nhân dân để tạo sự đồng thuận trong việc di dời, bàn giao mặt bằng cho nhà đầu tư, ổn định tình hình ANTT và phát triển kinh tế trên địa bàn.

Với những kết quả nêu trên, có thể thấy trong 10 năm thực hiện Luật PBGDPL, Hội đồng phối hợp PBGDPL thị xã Kỳ Anh đã huy được vai trò, trách nhiệm trong chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức thực hiện công tác PBGDPL. Công tác PBGDPL trên địa bàn đã được thực hiện nề nếp, có trọng tâm, trọng điểm, bám sát định hướng và phục vụ kịp thời các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và nhiệm vụ chính trị ở địa phương. Các hoạt động PBGDPL được đổi phù hợp với đặc điểm, tình hình trong điều kiện phòng, chống dịch Covid- 19 theo hướng tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin; quan tâm định hướng nội dung PBGDPL đối với các vấn đề được dư luận xã hội quan tâm, từng bước đáp ứng nhu cầu của cán bộ và Nhân dân trên địa bàn.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác PBGDPL trên địa bàn thị xã Kỳ Anh vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc, tồn tại, hạn chế như sau:

- Cơ chế chính sách về PBGDPL còn nhiều bất cập, một số nơi triển khai thực hiện Luật chưa sâu rộng.

- Chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền, PBGDPL tuy có chuyển biến tích cực nhưng chưa tương xứng yêu cầu mong muốn; ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân không đồng đều. Ở một số đơn vị, cấp ủy, chính quyền chưa thật sự quan tâm và đầu tư đúng mức cho công tác này.

- Đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật hầu hết đều kiêm nhiệm kỹ năng tuyên truyền còn hạn chế và chưa đồng đều, chế độ bồi dưỡng cho báo cáo viên, tuyên truyền viên còn thấp.

- Một số Đề án về PBGDPL được ban hành nhưng chưa có nguồn kinh phí thỏa đáng để triển khai thực hiện nên hiệu quả chưa cao.

- Số lượng văn bản pháp luật mới ban hành nhiều, lại thường xuyên sửa đổi, bổ sung, gây khó khăn cho công tác PBGDPL.

- Kinh phí cho công tác PBGDPL chưa phù hợp với khối lượng, nội dung công việc được giao. Kinh phí đầu tư cho công tác tuyên truyền, PBGDPL còn hạn chế, chủ yếu là từ nguồn ngân sách nhà nước, chưa khai thác được các nguồn kinh phí khác. Kinh phí của các xã, phường chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra đối với công tác PBGDPL trên địa bàn thị xã. Việc huy động các nguồn lực hỗ trợ, xã hội hóa công tác PBGDPL còn gặp rất nhiều khó khăn.

- Nội dung của Luật PBGDPL còn một số bất cập:

+ PBGDPL cho đối tượng đặc thù khó thực hiện, nhất là nạn nhân bạo lực gia đình (Điều 19), người khuyết tật (Điều 20), người chấp hành hình phạt tù, người đang bị áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục, cơ sở cai nghiện bắt buộc (Điều 21), người đang bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn (Điều 22). Vì các đối tượng này đang sống ngoài xã hội không thể tập hợp lại để PBGDPL riêng.

+ Luật không quy định cấp xã có Hội đồng PBGDPL cấp xã nên gây lúng túng cho cơ sở (Điều 7), dẫn đến một số nơi hoạt động không hiệu quả.

- Một số đơn vị, công tác tham mưu, đề xuất chưa chủ động, kịp thời. Một số cán bộ làm công tác tuyên truyền, PBGDPL còn hạn chế về khả năng truyền đạt. Chưa có cơ chế động viên, khuyến khích xứng đáng đối với đội ngũ báo cáo viên, tuyê

- Yêu cầu đối với công tác tuyên truyền, PBGDPL ngày càng cao, trong khi điều kiện về nhân lực, vật lực còn hạn chế. Các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của cơ quan cấp trên về công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật chưa cụ thể, chưa có cơ chế đủ mạnh bảo đảm thực hiện nên còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình triển khai ở địa phương. Đặc biệt là chưa có sự kết hợp, lồng ghép một cách phù hợp các chương trình, đề án, kế hoạch nên dẫn đến tình trạng ở địa phương phải ban hành nhiều chương trình, đề án, kế hoạch và báo cáo chuyên đề riêng lẻ.

- Sự phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức liên quan còn thiếu tính đồng bộ và chưa thật sự chặt chẽ; các thành viên Hội đồng phối hợp đều hoạt động kiêm nhiệm, đa số là lãnh đạo của các ban, ngành, đoàn thể, cơ quan, đơn vị trên địa bàn, nên ảnh hưởng đến thời gian dành cho công tác này, chưa phát huy được hết vai trò, trách nhiệm của mỗi thành viên trong thực hiện nhiệm vụ chung của Hội đồng. Ở một số địa phương, đơn vị, cấp ủy, chính quyền chưa thật sự quan tâm và đầu tư đúng mức cho công tác này.

- Đội ngũ cán bộ làm công tác PBGDPL ở các cơ quan, đơn vị và báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật đã được bổ sung nhưng còn thiếu về số lượng và chất lượng chưa cao; đội ngũ hòa giải viên cơ sở đa phần là những người đã nghỉ hưu, tuổi cao nên dù có uy tín trong cộng đồng dân cư nhưng gặp nhiều khó khăn trong việc cập nhật các thông tin pháp luật mới.

- Việc ứng dụng công nghệ thông tin, các phương tiện thông tin đại chúng trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật còn chưa được hiệu quả và sâu rộng, chưa đa dạng các hình thức tuyên truyền, PBGDPL để dễ đi vào cuộc sống.

 Với những khó khăn trên UBND thị xã Kỳ Anh có một số kiến nghị, đề xuất và giải pháp thực hiện như sau:

- Đề nghị Hội đồng phối hợp PBGDPL tỉnh tiếp tục tăng cường chỉ đạo và thường xuyên kiểm tra, hướng dẫn công tác PBGDPL ở các địa phương, ngành, các cấp.

- Đối với những đề án triển khai ở địa phương, cơ sở cần đồng thời quy định các điều kiện đảm bảo về nhân lực, tài chính.

- Thường xuyên tổ chức tập huấn nghiệp vụ PBGDPL bằng nhiều hình thức, có các chuyên đề phù hợp với đặc điểm tình hình của từng địa phương, đơn vị; tập huấn chuyên sâu các nội dung, chuyên đề phổ biến pháp luật liên quan đến công tác quản lý đất đai, quy hoạch, GPMB trên địa bàn.

- Tiếp tục quán triệt đầy đủ, triển khai tổ chức thực hiện nghiêm túc Luật PBGDPL và các văn bản hướng dẫn thi hành.

- Nâng cao năng lực, hiệu quả lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng, chính quyền đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Đề cao vai trò trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị, vai trò của Hội đồng PBGDPL trong tổ chức triển khai thực hiện PBGDPL cho cán bộ và Nhân dân.

- Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong PBGDPL, xây dựng hệ thống tăng cường hệ thống thông tin cơ sở góp phần đưa pháp luật đưa đến gần với người dân.

- Thực hiện tốt công tác PBGDPL cho đối tượng đặc thù, tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ; bảo đảm nguồn lực thực hiện PBGDPL cho đối tượng đặc thù.

- Tiếp tục triển khai có hiệu quả các Chương trình, Đề án tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật; Tổ chức hội nghị tổng kết 10 năm thi hành Luật PBGDPL trên địa bàn thị xã.

- Quan tâm bố trí nguồn lực thực hiện công tác PBGDPL. Trọng tâm là thực hiện rà soát, củng cố, kiện toàn đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật, cán bộ được giao làm đầu mối tham mưu, triển khai thực hiện công tác PBGDPL.

                                               Như Long – Trưởng phòng Tư pháp Thị xã Kỳ Anh